آیا میدانید؟؟؟؟

اهدای عضو به این معنی است که یک فرد اجازه می‌دهد تا بافت و یا اندام سالم او به شخص دیگری برای پیوند اهدا شود که این پیوند می‌تواند زمانی که فرد زنده است و یا پس از مرگ او صورت گیرد. پیوندهای متداول عبارتند از: کلیه‌ها، قلب، کبد، پانکراس، روده، ریه، استخوان، مغز استخوان، پوست و قرنیه. برخی از ارگان‌ها و بافت‌ها را می‌توان زمانی که شخص اهدا کننده زنده است به شخص دیگری پیوند زد مانند یکی از کلیه‌ها یا بخشی از کبداما در بیشتر موارد اهداء عضو زمانی صورت می‌گیرد که فرد اهدا کننده مرده باشد.

طبق آمار از تاریخ یکم اوت ۲۰۱۶ حدود ۱۲۰٬۰۰۴ نفر در آمریکا در انتظار دریافت عضو از اهداکنندگان برای نجات زندگی خود هستند. از این تعداد ۹۶٬۶۴۵ نفر در انتظار پیوند کلیه هستند. در حالی که دیدگاه‌های اهدای عضو در حال مثبت است و تعداد اهدا کنندگان رو به افزایش است اما یک شکاف بزرگ بین تعداد اهدا کنندگان نسبت به کسانی که در انتظار اهدای اعضای بدن هستند در سطح جهانی وجود دارد

روند اهدا
اهدا کنندگان اعضای بدن معمولاً در زمان اهدا مرده‌اند اما این امکان وجود دارد که در زمان اهدا، فرد اهدا کننده زنده باشد. برای اهدا کنندگان زنده، قبل از اهداء عضو از آن‌ها آزمایش‌های گسترده‌ای گرفته می‌شود. همچنین آن‌ها مورد ارزیابی‌های روانی قرار می‌گیرند تا پزشکان متوجه شوند که آیا واقعاً فرد اهدا کننده رضایت کامل نسبت به اهداء عضو را دارد یا خیر و در آخر در روز اهدا، فرد اهدا کننده و فردی که قرار است عضو و یا بافت به او پیوند زده شود در بیمارستان حاضر می‌شوند.

برای اهدا کنندگانی که مرده‌اند، معمولاً این افراد قبل از مرگ بصورت داوطلبان با اهداء عضو خود پس از مرگ موافقت می‌کنند. اما در برخی موارد که امیدی به زنده ماندن فرد نیست (مانند زمانی که فرد ضربه مغزی می‌شود) با رضایت خانوادهٔ فرد و با توجه به اینکه کدام یک از اعضاء او قابلیت پیوند زدن را دارند، اعضای فرد را اهدا می‌کنند. لازم است ذکر شود در این چنین مواردی که احتمال زنده بودن شخص کم است، قبل از هرگونه اقدامی، پزشکان با چندین بار آزمایش مطمئن می‌شوند که احتمال زنده بودن فرد بسیار ناچیز است.همچنین آزمایش‌هایی توسط یک متخصص مغز و اعصاب انجام می‌شود تا مشخص شود که آیا فرد می‌تواند به زندگی ادامه دهد یا خیر. درصورتی که حتی درصدی احتمال زنده ماندن شخص وجود داشته باشد، عمل پیوند انجام نمی‌گیرد.اعضای بدن پس از مرگ ممکن است در بیمارستان و در دستگاه تهویه مکانیکی قرار گیرند و یا از روش‌های دیگر برای حفظ اندام در وضعیت خوب استفاده شود.گفتی است که اهدا کنندگان و خانوادهٔ آن‌های هیچ‌کدام از هزینه‌های اهدا را پرداخت نخواهند کرد.

جراحی این فرایند بستگی به اندام‌هایی که اهدا می‌شوند دارد. پس از جراحی اندام از بدن فرد اهدا کننده توسط جراحان، اندام را در سریع‌ترین زمان ممکن به دریافت کننده پیوند می‌زنند. زیرا اکثر اعضای بدن فقط چند ساعت می‌توانند خارج از بدن سالم بمانند. زمانی که عضوی از بدن فرد اهدا کننده خارج شد، محل آن را ترمیم می‌کنند و سپس جنازه را تحویل خانواده شخص برای مراسم تدفین و یا سوزاندن می‌دهند.

مرگ مغزی

مرگِ مغزی به وضعیت غیرقابل بازگشت همه عملکردهای مغز اطلاق می‌شود. درچنین وضعیتی همهٔ نورونهای مغز درنتیجهٔ هیپوکسی تخریب می‌شوند. مرگ مغزی یکی از معیارهای قطعی تعیین کنندهٔ مرگ است. هر فرد مرگ مغزی می‌تواند جان ۸ نفر را نجات دهد. امکان بهبودی و بازگشت بیمار مرگ مغزی به هیچ عنوان وجود ندارد.

تاریخچه و سوابق
اهداء عضو برای نخستین بار بر روی رونالد لی هریک انجام شد که کلیه برادر دو قلویش را در سال ۱۹۵۴ به او پیوند زدند. جراح جوزف موری، در سال ۲۰۱۰ برای پیشرفت در پیوند عضو برنده جایزه نوبل در فیزیولوژی یا پزشکی شد.

فرایند رضایت
اصطلاح رضایت معمولاً اینگونه تعریف می‌شود: پیوستن به یک موضوع طبق یک توافق و با رعایت اصول و مقررات. این تعریف در اهداء عضو مشکل میش شود بخصوص زمانی که شخص دچار مشکلات روانی است و نمی‌تواند این موضوع را درک کند و زمانی که شخص و بخصوص بستگان شخصی که امید به زنده بودن آن نیست نمی‌توانند با اهداء اعضای بدن او کنار بیایند. در حال حاضر دو نوع رضایت وجود دارد: رضایت صریح و روشن، که شخص اهدا کننده بصورت مستقیم از طریق ثبت نام متناسب با کشور خود داوطلب به اهداء عضو می‌شود.نوع دوم رضایت غیر مستقیم است که وابستگان شخص اهدا کنندگان رضایت می‌دهند که اعضای فرد اهدا شوند. فقط ۲۵ درصد از خانواده‌ها راضی به اهداء عضو می‌شوند.

قوانین و دیدگاه‌های جهانی
قوانین کشورهای مختلف برای اهداکنندگان در انتخاب، هزینه‌ها و رضایت از سوی خود و بستگان آن‌ها، متفاوت است.

ژاپن
نرخ اهدای عضو در ژاپن به طور قابل توجهی پایین‌تر از کشورهای غربی است. این موضوع به دلایل فرهنگی موجود در ژاپن و همچنین برخی بی‌اعتمادی‌ها نسبت به طب غربی است که باعث شد در سال ۱۹۶۸ قانونی برای ممنوعیت پیوند عضو در این کشور اجرا شود. اما بعداز سی سال از آن قانون در سال ۱۹۹۷ ژاپن قانونی را برای اهداء عضو تنظیم کرد که در آن افرادی که دچار مرگ مغزی می‌شوند می‌توانند اعضای بدن خود را اهدا کنند.

برزیل
یک کمپین که توسط باشگاه ورزشی رسیف ایجاد شده بود، باعث شد تا لیستی از افرادی که در انتظار پیوند عضو هستند تقریباً به صفر نفر برسد. درحالی که در برزیل به افراد کارت اهدا عضو داده می‌شود و قانونی وجود دارد که خانواده اشخاصی که می‌میرند می‌توانند برای رضایت اهداء عضو بدهند، اما با این حال روند اهداء عضو در این کشور رو به کاهش است

ایران

ایران کشوری است که شخص اهداکننده موظف به پرداخت هزینه‌های جراحی نیز می‌باشد و دولت تنها به عنوان کمک، مبلغ ۱٬۲۰۰ دلار به اهداکنندگان پرداخت می‌کند؛ بعلاوه یک سال استفاده محدود از بیمه درمانی. دریافت کنندگان نیز موظف به پرداخت هزینهٔ عمل جراحی شخص اهداکننده نیز هستند و هزینهٔ آن بین ۲۳۰۰ دلار تا ۴۵۰۰ دلار متغیر است. اما با تشکیل مؤسسات خیریه، بخشی از این هزینه‌ها توسط خیرین پرداخت می‌گردد.

نخستین پیوندهای انجام شده در ایران
۱۳۱۴ خورشیدی: نخستین پیوند قرنیه.
۱۳۴۷ خورشیدی: نخستین پیوند کلیه.
۱۳۶۹ خورشیدی: نخستین پیوند مغز استخوان.
۱۳۷۲ خورشیدی: نخستین پیوند قلب و کبد.
۱۳۷۹ خورشیدی: نخستین پیوند ریه.
۱۳۸۵ خورشیدی: نخستین پیوند پانکراس و روده.
سیر قوانین اهدای عضو در ایران
۱۳۷۲ خورشیدی: تقدیم لایحهٔ پیوند اعضاء از افراد فوت شده به مجلس شورای اسلامی.
۱۳۷۶ خورشیدی: بازنگری شرح وظایف و تدوین آئین‌نامه مرکز دیالیز و پیوند اعضاء.
۱۳۷۷ خورشیدی: ابلاغ بخشنامه پیوند اعضاء اتباع خارجی.
۱۳۷۹ خورشیدی: تصویب قانون پیوند اعضا از جسد.
۱۳۸۱ خورشیدی: تصویب آئین نامهٔ مربوطه در هیئت دولت.
۱۳۸۱ خورشیدی: شکل‌گیری شبکهٔ فراهم‌آوری اعضا پیوندی در ایران.
۱۳۸۵ خورشیدی: صدور بخشنامهٔ پیوند کلیه.
پیوندکارت
پیوندکارت گونه‌ای کارتِ شناسایی است که اهداکنندگان و متقاضیانِ پیوند اعضاء آنرا دریافت می‌کنند. بانک ملّی ایران با همکاری واحد اهدای عضو دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، اقدام به ایجاد کارتی دو منظوره تحت عنوان «پیوندکارت» کرده است که علاوه بر اینکه یک کارت بانکی بوده، نشاندهندهٔ عضویت فرد در سایت پیوند اعضا است. دریافتِ کارتِ اهدا، کاری فرهنگی و با ماهیّتِ فرهنگی است و دریافت این کارت، هیچگونه هزینه‌ای ندارد.در ایران برای گرفتن این کارت، مراکز مختلفی وجود دارد. متقاضیان دریافت کارت اهدای عضو باید نخست به «وبگاهِ اهداء عضو» مراجعه کرده و فرم مخصوص ثبت نام را با مشخصات فردی خود تکمیل کرده و سپس نمونهٔ شبیه‌سازی‌شدهٔ کارت اهدای عضو خود را از سایت پرینت بگیرد. متقاضیان با در دست داشتن پرینت کارت اهدای عضو باید به شعب منتخب بانک ملی در سراسر کشور مراجعه کرده و درخواست صدور پیوندکارت را بدهد.

ترویجِ فرهنگِ اهدای عضو
هر ایرانی می‌تواند با افزایشِ آگاهیِ خود و دیگران، بالابردن سطح اطلاعات جامعه در زمینهٔ مرگ مغزی و اهدای عضو، گرفتن کارت اهدا و شرکت در طرح سفیران به ترویجِ فرهنگِ اهدای عضو کمک نماید.

اهدا عضو اهدای زندگی...